11 relevante Corona-feiten voor de voedingsindustrie
Donderdag 16 april 2020
Het BfR, het Duitse Federale Instituut voor Risicobeoordeling, publiceerde 30 maart een artikel met feiten over Corona zoals die tot nu toe bekend zijn. Metaflex, specialist in geavanceerde deursystemen, heeft de tekst van het BfR met zorg vertaald en de vragen en antwoorden die relevant kunnen zijn voor een ieder in de voedingsindustrie, op een rij gezet. Om tot een zo compleet mogelijk overzicht te komen zijn ook het RIVM en andere relevante bronnen geraadpleegd. Dit artikel geeft antwoorden op relevante vragen voor een ieder in de voedingsindustrie.
Druppel- en smeerbesmetting
Hoe dit exacte Corona-virus SARS-CoV-2 zich verspreid is hetzelfde als nauwverwante andere Corona-virussen, zoals SARS. Zoals allicht bekent, verspreidt het Corona-virus zich voornamelijk via zogenaamde druppelbesmetting. Hierbij verspreiden besmette mensen het Corona-virus via vochtdruppeltjes in de lucht, die vervolgens worden ingeademd. Daarnaast kunnen ziekteverwekkers op de handen via smeerbesmetting terechtkomen op de slijmvliezen van mond, neus of ogen waar ze tot een infectie leiden.
1. Hoe lang kan het virus overleven op levensmiddelen of voorwerpen?
Doordat Corona-virussen relatief onstabiel zijn op een ander oppervlak dan van een levende gastheer, is de overlevingskans van het virus op levensmiddelen of voorwerpen zeer gering. Overleving van het virus hangt af van onder meer de temperatuur, luchtvochtigheid en conditie van het oppervlak, alsook van de specifieke virusstam en de hoeveelheid virus. Overdracht is enkel mogelijk gedurende een korte periode nadat het oppervlak door directe druppelbestemming besmet is geraakt. De eerste laboratoriumonderzoeken van een Amerikaanse werkgroep laten zien dat het nieuwe Corona-virus SARS-CoV-2 na een sterke besmetting maximaal 3 uur als aerosol (stofdeeltjes of vochtdruppeltjes in de lucht, red.), maximaal 4 uur op koperoppervlakken, maximaal 24 uur op karton en maximaal 2-3 dagen op roestvrij staal en kunststof besmettelijk kan blijven.
Er zijn geen gevallen bekend waarbij is aangetoond dat mensen op andere manieren dan druppel- of smeerbesmetting, besmet zijn geraakt met het nieuwe Corona-virus. Dat geldt dus ook voor consumptie van besmette levensmiddelen of aanraking van besmette voorwerpen.
2. Kan men besmet raken met SARS-CoV-2 via besmet diepvriesvoedsel?
De tot nu toe bekende Corona-virussen SARS en MERS zijn ongevoelig voor kou en kunnen bij minus 20 graden Celsius 2 jaar lang in bevroren toestand besmettelijk blijven. Bij het bereiden van levensmiddelen moeten daarom – altijd maar zeker de komende jaren - de algemene hygiëneregels streng in acht worden genomen. Er zijn tot nu toe geen aanwijzingen voor besmettingen met SARS-CoV-2 door consumptie van (bevroren) levensmiddelen. Aangezien de virussen gevoelig zijn voor hitte, is het besmettingsrisico verder te verlagen door het voedsel goed te verhitten alvorens het te consumeren.
3. Kunnen Corona-virussen worden overgedragen via bakkerswaar, vers fruit en verse groenten?
Als het virus via niesen of hoesten op bakkerswaar, fruit of groente terecht is gekomen, is smeerbesmetting van een ander persoon in principe mogelijk, meldt het BfR. Toch wordt er in Nederland vanuit gegaan dat verspreiding via voedsel niet mogelijk is. “Corona-virussen hebben een dier of mens nodig om 'in leven te blijven' en te groeien. Dat kan niet in voedsel”, meldt het RIVM.
Buiten kijf staan ook hier weer de algemene hygiëneregels, zoals regelmatig de handen wassen, hoesten en niesen in de ellenboog en proberen niet met de handen aan het gezicht te komen. Etenswaren dienen in zoveel mogelijk beschermd te worden tegen het niezen en hoesten van medewerkers. Medewerkers met lichte verkoudheidsverschijnselen dienen thuis te blijven. Gezien het tekort aan mondkapjes voor zorgpersoneel en een verhoogd risico bij verkeerd gebruik, wordt het gebruik van mondkapjes niet aangeraden. Bij de bereiding van fruit en groente geldt dat de levensmiddelen voortijdig grondig en de handen voor het tijdens de bereiding regelmatig gewassen moeten worden. Aangezien de virussen gevoelig zijn voor hitte, is het besmettingsrisico verder te verlagen door het voedsel goed te verhitten.
Hoewel overdracht van het virus via besmette levensmiddelen of geïmporteerde producten onwaarschijnlijk is, moet men bij de omgang hiermee de gebruikelijke hygiëneregels aanhouden, zoals regelmatig handen wassen en hygiënisch bereiden van voedsel. De BfR schreef de regels voor omgang met levensmiddelen in huishoudens helder op in deze publicatie.
4. Kunnen Corona-virussen worden overgedragen via de melk van koeien die verontreinigd voer hebben gegeten?
Overdracht van SARS-Cov-2 via melk is, net als voor de andere levensmiddelen geldt, volgens de huidige stand van de wetenschap onwaarschijnlijk. Er zijn bij het BfR noch bij het RIVM tot nu toe geen gevallen bekend waarbij SARS-CoV-2 op deze manier is overgedragen.
5. Kun je het nieuwe Corona-virus krijgen via drinkwater?
Er zijn geen gevallen bekend van overdracht via drinkwater, zo meldt het RIVM. Het virus is tot nu toe ook niet aangetoond in Nederlands kraanwater. “In Nederland bestaat strenge wetgeving om de microbiologische veiligheid van drinkwater te bewaken. Daarbij houden we ook rekening met bescherming tegen virussen. Dit is redelijk uniek in de wereld en beschermt ons ook tegen het nieuwe Corona-virus.”
6. Kunnen geïmporteerde goederen uit gebieden waar de ziekte heerst een besmettingsbron zijn voor mensen?
Op basis van bovenstaande feiten, is het volgens de huidige stand van de wetenschap onwaarschijnlijk dat geïmporteerde goederen, zoals levensmiddelen of gebruiksvoorwerpen, een bron van besmetting kunnen vormen. Deze inschatting blijft ook van kracht na de nieuwste publicatie over het overlevingsvermogen van de bekende Corona-virussen door onderzoekers aan de universiteiten van Greifswald en Bochum.
7. Kunnen medewerkers die halffabricaten, componenten of andere producten verder verwerken, besmet raken met de nieuwe ziekteverwekker als deze zich op de producten bevindt?
Aangezien het Corona-virus weinig stabiel is in de omgeving, lijkt overdracht van ziekteverwekkers langs deze weg onwaarschijnlijk.
8. Kan SARS-CoV-2 in kantines worden overgedragen via serviesgoed en bestek?
In principe kan het Corona-virus op bestek of serviesgoed terecht komen als een besmette persoon daar rechtstreeks op niest of hoest en kan het op deze vaste oppervlakken enige tijd overleven. Smeerbesmetting lijkt mogelijk te zijn als het virus via het bestek of de handen op de slijmvliezen van de mond- en keelholte of de ogen terecht komt. Bij het BfR en bij de RIVM zijn tot nu toe geen gevallen bekend waarbij SARS-CoV-2 op deze manier is overgedragen.
9. Wordt het virus inactief gemaakt door afwassen (met de hand of in de vaatwasser)? Corona-virussen zijn, net als alle virussen die met een vetlaag (lipidenlaag) zijn omhuld, gevoelig voor vetoplossende stoffen zoals alcohol of oppervlakte-actieve stoffen die als vetoplosser in afwasmiddelen zitten. Hoewel hierover aangaande SARS-CoV-2 nog geen specifieke gegevens beschikbaar zijn, is het zeer waarschijnlijk dat deze stoffen het virusoppervlak beschadigen en zo het virus uitschakelen. Dat geldt in het bijzonder als het vaatwerk in de vaatwasser bij 60 graden Celsius of heter wordt gereinigd en gedroogd.
10. Kunnen Corona-virussen overleven op textiel?
Het BfR en het RIVM hebben op dit moment geen informatie over de overlevingsduur van het SARS-CoV-2-virus op textiel. Voor de veiligheid kunnen bedrijfskleding en ander textiel het beste gewassen worden bij een temperatuur van minstens 60 °C met een wasmiddel – bij voorkeur een wasmiddel voor witte was - en vervolgens grondig worden gedroogd. In keukens en op toiletten dienen geen textiel te worden gebruikt voor het drogen van handen, maar papieren handdoekjes.
Verdere informatie vindt u onder meer bij het Robert Koch-instituut.
11. Welke desinfectiemiddelen zijn effectief tegen het nieuwe Corona-virus?
Het Nederlandse Ctgb (College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden) meldt dat in principe alle desinfectiemiddelen met een virusclaim en het juiste toepassingsgebied ingezet kunnen worden voor de bestrijding van het Corona-virus. “Het betreft desinfecteermiddelen voor menselijke hygiëne, aangebracht op of in contact gebracht met de huid met als hoofddoel deze te desinfecteren. Deze staan in de toelatingen Databank bij biociden met het producttype PT01. Daarnaast zijn desinfecteermiddelen te gebruiken die niet rechtstreeks op mens of dier worden gebruikt, maar bijvoorbeeld op oppervlakten; deze staan in de databank bij biociden met het producttype PT02.
De desinfectiemiddelen die in Nederland gebruikt mogen worden zijn te vinden in de databank van het Ctgb en de databank van ECHA.” Beide databanken zijn te vinden via deze link.
Goed handen wassen met zeep is en blijft het meest effectieve middel om het virus te bestrijden. Antibacteriële producten zoals antibacteriële handgels (die niet werkzaam zijn tegen virussen) zijn logischerwijs niet effectief.
Dit artikel is met veel zorg samengesteld, maar er kunnen hieraan geen rechten worden ontleend. Indien u vragen heeft over het Corona-virus en de aanpak ervan in de voedingsindustrie, neem dan contact op met het RIVM. U kunt bij Metaflex altijd terecht met vragen over de gewenste condities in uw ruimtes. Metaflex wenst iedereen een flinke dosis doorzettingsvermogen in deze uitdagende situatie en uiteraard een goede gezondheid.
Druppel- en smeerbesmetting
Hoe dit exacte Corona-virus SARS-CoV-2 zich verspreid is hetzelfde als nauwverwante andere Corona-virussen, zoals SARS. Zoals allicht bekent, verspreidt het Corona-virus zich voornamelijk via zogenaamde druppelbesmetting. Hierbij verspreiden besmette mensen het Corona-virus via vochtdruppeltjes in de lucht, die vervolgens worden ingeademd. Daarnaast kunnen ziekteverwekkers op de handen via smeerbesmetting terechtkomen op de slijmvliezen van mond, neus of ogen waar ze tot een infectie leiden.
1. Hoe lang kan het virus overleven op levensmiddelen of voorwerpen?
Doordat Corona-virussen relatief onstabiel zijn op een ander oppervlak dan van een levende gastheer, is de overlevingskans van het virus op levensmiddelen of voorwerpen zeer gering. Overleving van het virus hangt af van onder meer de temperatuur, luchtvochtigheid en conditie van het oppervlak, alsook van de specifieke virusstam en de hoeveelheid virus. Overdracht is enkel mogelijk gedurende een korte periode nadat het oppervlak door directe druppelbestemming besmet is geraakt. De eerste laboratoriumonderzoeken van een Amerikaanse werkgroep laten zien dat het nieuwe Corona-virus SARS-CoV-2 na een sterke besmetting maximaal 3 uur als aerosol (stofdeeltjes of vochtdruppeltjes in de lucht, red.), maximaal 4 uur op koperoppervlakken, maximaal 24 uur op karton en maximaal 2-3 dagen op roestvrij staal en kunststof besmettelijk kan blijven.
Er zijn geen gevallen bekend waarbij is aangetoond dat mensen op andere manieren dan druppel- of smeerbesmetting, besmet zijn geraakt met het nieuwe Corona-virus. Dat geldt dus ook voor consumptie van besmette levensmiddelen of aanraking van besmette voorwerpen.
2. Kan men besmet raken met SARS-CoV-2 via besmet diepvriesvoedsel?
De tot nu toe bekende Corona-virussen SARS en MERS zijn ongevoelig voor kou en kunnen bij minus 20 graden Celsius 2 jaar lang in bevroren toestand besmettelijk blijven. Bij het bereiden van levensmiddelen moeten daarom – altijd maar zeker de komende jaren - de algemene hygiëneregels streng in acht worden genomen. Er zijn tot nu toe geen aanwijzingen voor besmettingen met SARS-CoV-2 door consumptie van (bevroren) levensmiddelen. Aangezien de virussen gevoelig zijn voor hitte, is het besmettingsrisico verder te verlagen door het voedsel goed te verhitten alvorens het te consumeren.
3. Kunnen Corona-virussen worden overgedragen via bakkerswaar, vers fruit en verse groenten?
Als het virus via niesen of hoesten op bakkerswaar, fruit of groente terecht is gekomen, is smeerbesmetting van een ander persoon in principe mogelijk, meldt het BfR. Toch wordt er in Nederland vanuit gegaan dat verspreiding via voedsel niet mogelijk is. “Corona-virussen hebben een dier of mens nodig om 'in leven te blijven' en te groeien. Dat kan niet in voedsel”, meldt het RIVM.
Buiten kijf staan ook hier weer de algemene hygiëneregels, zoals regelmatig de handen wassen, hoesten en niesen in de ellenboog en proberen niet met de handen aan het gezicht te komen. Etenswaren dienen in zoveel mogelijk beschermd te worden tegen het niezen en hoesten van medewerkers. Medewerkers met lichte verkoudheidsverschijnselen dienen thuis te blijven. Gezien het tekort aan mondkapjes voor zorgpersoneel en een verhoogd risico bij verkeerd gebruik, wordt het gebruik van mondkapjes niet aangeraden. Bij de bereiding van fruit en groente geldt dat de levensmiddelen voortijdig grondig en de handen voor het tijdens de bereiding regelmatig gewassen moeten worden. Aangezien de virussen gevoelig zijn voor hitte, is het besmettingsrisico verder te verlagen door het voedsel goed te verhitten.
Hoewel overdracht van het virus via besmette levensmiddelen of geïmporteerde producten onwaarschijnlijk is, moet men bij de omgang hiermee de gebruikelijke hygiëneregels aanhouden, zoals regelmatig handen wassen en hygiënisch bereiden van voedsel. De BfR schreef de regels voor omgang met levensmiddelen in huishoudens helder op in deze publicatie.
4. Kunnen Corona-virussen worden overgedragen via de melk van koeien die verontreinigd voer hebben gegeten?
Overdracht van SARS-Cov-2 via melk is, net als voor de andere levensmiddelen geldt, volgens de huidige stand van de wetenschap onwaarschijnlijk. Er zijn bij het BfR noch bij het RIVM tot nu toe geen gevallen bekend waarbij SARS-CoV-2 op deze manier is overgedragen.
5. Kun je het nieuwe Corona-virus krijgen via drinkwater?
Er zijn geen gevallen bekend van overdracht via drinkwater, zo meldt het RIVM. Het virus is tot nu toe ook niet aangetoond in Nederlands kraanwater. “In Nederland bestaat strenge wetgeving om de microbiologische veiligheid van drinkwater te bewaken. Daarbij houden we ook rekening met bescherming tegen virussen. Dit is redelijk uniek in de wereld en beschermt ons ook tegen het nieuwe Corona-virus.”
6. Kunnen geïmporteerde goederen uit gebieden waar de ziekte heerst een besmettingsbron zijn voor mensen?
Op basis van bovenstaande feiten, is het volgens de huidige stand van de wetenschap onwaarschijnlijk dat geïmporteerde goederen, zoals levensmiddelen of gebruiksvoorwerpen, een bron van besmetting kunnen vormen. Deze inschatting blijft ook van kracht na de nieuwste publicatie over het overlevingsvermogen van de bekende Corona-virussen door onderzoekers aan de universiteiten van Greifswald en Bochum.
7. Kunnen medewerkers die halffabricaten, componenten of andere producten verder verwerken, besmet raken met de nieuwe ziekteverwekker als deze zich op de producten bevindt?
Aangezien het Corona-virus weinig stabiel is in de omgeving, lijkt overdracht van ziekteverwekkers langs deze weg onwaarschijnlijk.
8. Kan SARS-CoV-2 in kantines worden overgedragen via serviesgoed en bestek?
In principe kan het Corona-virus op bestek of serviesgoed terecht komen als een besmette persoon daar rechtstreeks op niest of hoest en kan het op deze vaste oppervlakken enige tijd overleven. Smeerbesmetting lijkt mogelijk te zijn als het virus via het bestek of de handen op de slijmvliezen van de mond- en keelholte of de ogen terecht komt. Bij het BfR en bij de RIVM zijn tot nu toe geen gevallen bekend waarbij SARS-CoV-2 op deze manier is overgedragen.
9. Wordt het virus inactief gemaakt door afwassen (met de hand of in de vaatwasser)? Corona-virussen zijn, net als alle virussen die met een vetlaag (lipidenlaag) zijn omhuld, gevoelig voor vetoplossende stoffen zoals alcohol of oppervlakte-actieve stoffen die als vetoplosser in afwasmiddelen zitten. Hoewel hierover aangaande SARS-CoV-2 nog geen specifieke gegevens beschikbaar zijn, is het zeer waarschijnlijk dat deze stoffen het virusoppervlak beschadigen en zo het virus uitschakelen. Dat geldt in het bijzonder als het vaatwerk in de vaatwasser bij 60 graden Celsius of heter wordt gereinigd en gedroogd.
10. Kunnen Corona-virussen overleven op textiel?
Het BfR en het RIVM hebben op dit moment geen informatie over de overlevingsduur van het SARS-CoV-2-virus op textiel. Voor de veiligheid kunnen bedrijfskleding en ander textiel het beste gewassen worden bij een temperatuur van minstens 60 °C met een wasmiddel – bij voorkeur een wasmiddel voor witte was - en vervolgens grondig worden gedroogd. In keukens en op toiletten dienen geen textiel te worden gebruikt voor het drogen van handen, maar papieren handdoekjes.
Verdere informatie vindt u onder meer bij het Robert Koch-instituut.
11. Welke desinfectiemiddelen zijn effectief tegen het nieuwe Corona-virus?
Het Nederlandse Ctgb (College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden) meldt dat in principe alle desinfectiemiddelen met een virusclaim en het juiste toepassingsgebied ingezet kunnen worden voor de bestrijding van het Corona-virus. “Het betreft desinfecteermiddelen voor menselijke hygiëne, aangebracht op of in contact gebracht met de huid met als hoofddoel deze te desinfecteren. Deze staan in de toelatingen Databank bij biociden met het producttype PT01. Daarnaast zijn desinfecteermiddelen te gebruiken die niet rechtstreeks op mens of dier worden gebruikt, maar bijvoorbeeld op oppervlakten; deze staan in de databank bij biociden met het producttype PT02.
De desinfectiemiddelen die in Nederland gebruikt mogen worden zijn te vinden in de databank van het Ctgb en de databank van ECHA.” Beide databanken zijn te vinden via deze link.
Goed handen wassen met zeep is en blijft het meest effectieve middel om het virus te bestrijden. Antibacteriële producten zoals antibacteriële handgels (die niet werkzaam zijn tegen virussen) zijn logischerwijs niet effectief.
Dit artikel is met veel zorg samengesteld, maar er kunnen hieraan geen rechten worden ontleend. Indien u vragen heeft over het Corona-virus en de aanpak ervan in de voedingsindustrie, neem dan contact op met het RIVM. U kunt bij Metaflex altijd terecht met vragen over de gewenste condities in uw ruimtes. Metaflex wenst iedereen een flinke dosis doorzettingsvermogen in deze uitdagende situatie en uiteraard een goede gezondheid.
Meer 
Vorig 
Volgend 
